Le Point : Κλίμα και πυρηνική ενέργεια. H Ευρώπη χωρίς στρατηγική.

Οι μικροί αντιδραστήρες SMR (Small Modular Reactor) θα μπορούσαν να βοηθήσουν γρήγορα στην απαλλαγή της βιομηχανίας από τον άνθρακα ή να αντικαταστήσουν τους σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής με καύση άνθρακα στην Ανατολική Ευρώπη. Όμως η Ευρωπαική Ενωση διχασμένη καθυστερεί...
Στις αρχές Σεπτεμβρίου κάποιοι δυσανασχετούσαν στους διαδρόμους των Βρυξελλών... Στην Σύνοδο Κορυφής των Τριών Θαλασσών, μια πρωτοβουλία που συγκεντρώνει δώδεκα χώρες από την Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη στο Βουκουρέστι, ο ειδικός απεσταλμένος της Αμερικής για την κλίμα, Τζον Κέρι, έφτανε ντυμένος με τη στολή του «σωτήρα του πλανήτη».
Στην τσάντα του, φάκελοι με δολάρια και συμβάσεις με το κλειδί στο χέρι για να βοηθήσει τις οικονομίες της ανατολικής Ένωσης να απομακρυνθούν από τον άνθρακα χάρη σε ένα εργαλείο γεμάτο υποσχέσεις : μικρούς πυρηνικούς αντιδραστήρες SMR (Small Modular Reactor), ικανούς να τροφοδοτήσουν ένα εργοστάσιο με ηλεκτρική ενέργεια χαμηλών εκπομπών άνθρακα ή να αντικαταστήσουν μια μονάδα ηλεκτροπαραγωγής με καύση άνθρακα.
Οι μελέτες, που φυσικά διεξάγονται από αμερικανικό γραφείο σχεδιασμού, θα προσφέρονται δωρεάν από τις Ηνωμένες Πολιτείες στην Πολωνία, τη Σλοβακία και την Τσεχική Δημοκρατία, σύμφωνα με τη συμφωνία που συνήφθη μπροστά στις κάμερες στις 6 Σεπτεμβρίου. Η Ρουμανία έχει ήδη υπογράψει για την κατασκευή ενός αμερικανικού SMR 462 MW, στο χώρο του πρώην σταθμού ηλεκτροπαραγωγής με καύση άνθρακα Doicesti, 90 χιλιόμετρα βορειοδυτικά του Βουκουρεστίου...
Η αμερικανική διπλωματία απλώνει το εμπορικό της οπλοστάσιο σε όλη την Ευρώπη: τεχνικές, οικονομικές και κανονιστικές συμβουλές, εκπαιδευτικές επισκέψεις, προσομοιωτής SMR για την εκπαίδευση του εργατικού δυναμικού, εκπαιδευτικές ανταλλαγές... Η Ουάσιγκτον θα πληρώσει για τα πάντα. Εχοντας ξεκινήσει τον περασμένο Νοέμβριο κατά τη διάρκεια του COP 27, το έργο Phoenix, που χρηματοδοτείται από την ομοσπονδιακή κυβέρνηση, στοχεύει στην επιτάχυνση της μετάβασης στην Ευρώπη από σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής με καύση άνθρακα σε SMR και να πλημμυρίσει την ευρωπαϊκή αγορά με τους μικρούς αντιδραστήρες, το πρώτο πρωτότυπο του οποίου υπόσχεται για το 2029.
Και η Ευρώπη ; Η Ευρώπη μπλοκάρει κάθε χρηματοδότηση για πυρηνικά έργα που αναπτύσσονται στο έδαφός της, και απλώς παρακολουθεί σιωπηλή τις αμερικάνικες πρωτοβουλίες. Με τον κίνδυνο να καταδικάσουμε, λόγω έλλειψης υποστήριξης, μια ευρωπαϊκή δυναμική που είναι ωστόσο πλούσια... «Η αμερικανική χρηματοδότηση είναι τουλάχιστον δέκα φορές μεγαλύτερη από όση μπορούμε να ελπίζουμε. Είμαστε πέντε χρόνια πίσω από το πρόγραμμα. Όταν τα ευρωπαϊκά πρωτότυπα θα είναι έτοιμα, οι Ηνωμένες Πολιτείες θα έχουν πάρει όλη την αγορά !» μας λέει μία υπεύθυνη πηγή.
Καθώς πλησιάζουν οι ευρωπαϊκές εκλογές, η αντιπαράθεση σκληραίνει μεταξύ των 18 κρατών μελών υπέρ της πυρηνικής ενέργειας (που πρόσφατα συνεκλήθη από τη Γαλλία στο πλαίσιο μιας «Πυρηνικής Συμμαχίας») και εκείνων, υπό την ηγεσία της Γερμανίας, που εξακολουθούν να αντιτίθενται σθεναρά. Αλλά οι στόχοι απαλλαγής από τις εκπομπές άνθρακα για το 2030 που έχει θέσει η Ευρώπη δεν μπορούν να περιμένουν και ο χρόνος τελειώνει.
«Το EPR 2, το οποίο η Γαλλία θέλει να επαναλανσάρει, δεν θα είναι διαθέσιμο στην καλύτερη περίπτωση πριν το 2037 και οι ανάγκες σε ηλεκτρική ενέργεια θα είναι γρήγορα κολοσσιαίες, για να ηλεκτροδοτήσουμε τις χρήσεις μας, τη βιομηχανία και να παράγουμε πράσινο υδρογόνο», υπολογίζει ο πρόεδρος της εταιρείας ενεργειακών μελετών Jean-Jacques Nieuviaert. Ένα χρονοδιάγραμμα στο οποίο υπόκεινται όλα τα μέρη που έχουν υπογράψει τη συμφωνία του Παρισιού και εξηγεί γιατί, αφού από καιρό ευνοούσαν τους αντιδραστήρες μεγάλης κλίμακας, οι πυρηνικές χώρες σε όλο τον κόσμο ενδιαφέρονται και πάλι για τις αρετές αυτών των μικρών αντιδραστήρων.
Απλά στη συντήρηση και εύκολα στην μεταφορά, μπορούν να κατασκευαστούν επί τόπου από στοιχεία που κατασκευάζονται σε γραμμή συναρμολόγησης, σε εργοστάσιο... Σε προσιτή τιμή για τους μεγάλους βιομήχανους, που πανικοβάλλονται στην ιδέα να τελειώσουν σύντομα οι προμήθειες ενέργειας. Περισσότερα από 80 projects βρίσκονται υπό μελέτη σε όλο τον κόσμο, σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Ατομικής Ενέργειας (ΔΟΑΕ).
Ορισμένα, SMR, βασίζονται σε ήδη υπάρχουσες τεχνολογίες. Άλλα, που ονομάζονται «4η γενιά» (το AMR), υπόσχονται τεχνολογικές καινοτομίες και δραστική μείωση των απορριμμάτων. Αλλά έχουν όλα τα ίδια πλεονεκτήματα : με ισχύ από 10 MW έως 300 MW, μπορούν να ενσωματωθούν σε απομακρυσμένες περιοχές ή σε μικρά ηλεκτρικά κυκλώματα και να παρέχουν ηλεκτρική ενέργεια χαμηλών εκπομπών άνθρακα σε πολλές χρήσεις.
Le Point
17/9/23

VIA  Babis Georges Petrakis